Dziecko cierpi na zaburzenie lękowe o nazwie mutyzm wybiórczy. To znaczy, że boi i denerwuje się tak bardzo, że nie może wydobyć z siebie głosu nawet jeśli bardzo CHCE coś powiedzieć lub nawet trudno mu się swobodnie poruszać. Zdarza się to w miejscach i wśród osób spoza jego strefy komfortu (np. w domu jest bardzo rozmowne) . Ono o tym nie decyduje i nie wybiera, kiedy i do kogo mówi. To jest bardzo silny lęk, fobia. Małymi krokami możemy mu pomóc. Kluczowe jest zdjęcie presji na mówienie. Na podstawie „Mutyzm wybiórczy. Kompendium wiedzy” A. Johnson opracowaliśmy:
ZASADY POSTĘPOWANIA
TAK MOŻEMY POMÓC:
- Stwarzaj okazje do mówienia bez presji.
- Pauzy: Zawsze daj czas na odpowiedź i reakcję, czekaj około 5 sekund. (Ale nie wpatruj się w oczekiwaniu)
- Komentarze do siebie, krótkie pytania retoryczne. Komentuj coś jakby do siebie, zadawaj pytania retoryczne, na które nie oczekujesz odpowiedzi. To rozluźnia atmosferę, np. “Gdzie ja mam…., Jak to postawić, może tak.; Ładne, prawda?”
- Proś o wskazanie czegoś gestem, np. „Pokaż, który?”
- Dziecku łatwiej odpowiedzieć na pytania zamknięte:
– z możliwą odpowiedzią TAK/NIE
– wybór, np. chcesz X czy Y, lubisz X czy Y, to jest X czy Y?
– możliwa odpowiedź jednym słowem. Możesz się specjalnie mylić, np. „Co to? To chyba pies, prawda?”
- Sprawiaj wrażenie, że nie przejmujesz się czy dziecko odpowie czy nie. To sprawia, że nie czuje presji. Bądź cierpliwy.
- Na zajęciach: Jeśli się zgłosi i nie odpowie, uprość pytanie lub powiedz: “Cieszę się, że znasz odpowiedź. Możesz powiedzieć mi później lub podejść.”
NIE RÓB TEGO:
- Nie zmuszaj do mówienia. Nie naciskaj. Zakazane zwroty: “Opowiedz. Powiedz mi. Co mi dziś opowiesz? A kiedy będziesz do mnie mówić? A czemu ty nie mówisz? Co się mówi? No powiedz dzień dobry, przywitaj się itd.”
- Nie zasypuj pytaniami. Unikaj pytań otwartych na początku.
- Nie koncentruj na dziecku szczególnej uwagi, ale też nie pomijaj go.
- Nie obiecuj nagród za odezwanie się.
- Nie komentuj przy nim tego, że nie mówi. Zakazane: “On nie mówi. On się wstydzi. Jest cichy, nieśmiały…”
- Jeśli dziecku uda się odezwać, kontynuuj normalnie rozmowę. Nie komentuj, ukryj zdziwienie lub radość.
- Nie wpatruj się w dziecko w oczekiwaniu na odpowiedź. Nie wymuszaj kontaktu wzrokowego.
- Nie dotykaj i nie przytulaj nagle, jeśli widzisz, że się wycofuje lub krępuje. Trudno znieść nieoczekiwany kontakt fizyczny.
JEŚLI dziecko PRÓBUJE MÓWIĆ SZEPTEM:
1. Nie nadstawiaj ucha.
2. Powiedz: Tu można mówić .
3. Odejdź z nim na bok jeśli to możliwe lub powiedz: “Powiesz mi później.”
Nie utrwalamy szeptu jako formy komunikacji. Dążymy do wydawania dźwięków.
Dziękujemy nauczycielom i pracownikom za pomoc w imieniu dziecka.
Rodzice dziecka z MW